توضیح فنی و تخصصی درباره دستگاه CNC چهار محور
دستگاه CNC چهار محور یک سیستم پیشرفتهی ماشینکاری است که علاوه بر حرکت در سه محور خطی (X, Y, Z)، دارای یک محور چرخشی (معمولاً A یا B) است. این محور اضافی امکان انجام عملیات برش، حکاکی و تراشکاری روی سطوح منحنی، استوانهای یا سهبعدی پیچیده را فراهم میکند.
1. ویژگی‌های کلیدی دستگاه CNC چهار محور
✅ افزایش انعطاف‌پذیری: امکان کار روی چند وجه قطعه بدون جابجایی دستی.
✅ کاهش زمان ماشینکاری: با چرخش خودکار قطعه، نیاز به تنظیمات مجدد کمتر میشود.
✅ دقت بالا: کنترل همزمان ۴ محور با دقت میکرونی.
✅ کاربردهای گسترده: ساخت پروپه‌های دندان، مجسمه‌های سهبعدی، قطعات دوار، چرخدنده و قالب‌های پیچیده.
2. انواع محور چهارم در CNC
الف) Rotary Axis (میز دوار)
- معمولاً به صورت افقی (حول محور X = A-Axis) یا عمودی (حول محور Y = B-Axis) نصب میشود.
- مناسب برای تراشکاری قطعات استوانهای مانند شفت، مجسمه‌های گرد و حکاکی دورانی.
- مثال: دستگاه‌های حکاکی لیزر روی قلم یا ساخت گیتار.
ب) Indexing Axis
- محور چرخشی فقط در زوایای مشخص (مثلاً ۹۰ درجه) قفل میشود و برای عملیات چند وجهی (مثل تراشکاری مکعب) استفاده میشود.
ج) Continuous 4th Axis
- قابلیت چرخش پیوسته همزمان با حرکت سایر محورها را دارد و برای سطح‌تراشی پیچیده (مثل پروانه موتور) مناسب است.
3. اجزای اصلی دستگاه CNC چهار محور
الف) بخش مکانیکی
- میز دوار (Rotary Table): معمولاً با چاک سهنظام یا فیکسچر مخصوص نصب قطعه.
- سیستم انتقال قدرت:
- موتور استپپر یا سروو (با دقت ۰.۰۱ درجه).
- گیربکس کاهنده (برای افزایش گشتاور در سرعت‌های پایین).
- ریل و بالاسکرو: برای حرکت نرم و دقیق محورهای خطی.
ب) بخش الکترونیکی
- کنترلر:
- Mach3, LinuxCNC, GRBL+Arduino (برای سیستم‌های ساده).
- DSP-Based Controller (برای دستگاه‌های صنعتی).
- درایور موتور: مانند TB6600 (برای استپپرها) یا درایور سروو (مثل Yaskawa).
ج) نرم‌افزارهای مورد نیاز
- CAD/CAM:
- Fusion 360, SolidWorks (برای طراحی مدل ۴ محوره).
- Mastercam, ArtCAM (برای تولید مسیر ابزار).
- پست پروسسور مخصوص: تبدیل کدهای G-Code به حرکات هماهنگ ۴ محور.
4. محدودیت‌ها و چالش‌های دستگاه
⚠ پیچیدگی برنامه‌نویسی: کدنویسی G-Code برای محور چهارم نیاز به تنظیمات ویژه دارد.
⚠ خطای Collision: احتمال برخورد ابزار با قطعه در حرکات همزمان محورها.
⚠ هزینه بالاتر: نسبت به دستگاه‌های ۳ محور، قیمت ساخت و نگهداری بیشتر است.
جمع‌بندی دستگاه CNC چهار محور یک سیستم پیشرفته و انعطاف‌پذیر است که برای ساخت قطعات دوار، مجسمه‌های ۳بعدی و قالب‌های پیچیده استفاده میشود. موفقیت در کار با آن، وابسته به کالیبراسیون دقیق، انتخاب نرم‌افزار مناسب و برنامه‌ریزی صحیح عملیات ماشینکاری است.
سایت آموزشگاه ترانیک
